Làng Lùng Tám Hà Giang | Tìm Hiểu Chi Tiết Ngôi Làng Có Truyền Thống Dệt Lanh

Giữa khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, trên vùng núi đá xám xuất hiện một ngôi làng nhiều màu sắc mang tên Làng Lùng Tám Hà Giang. Ngay bây giờ, bạn hãy cùng HaGiang360.vn khám phá có gì thú vị ở địa điểm du lịch này mà hấp dẫn du khách trong và ngoài nước đến vậy nhé!

Giới thiệu chung về Làng Lùng Tám Hà Giang

Làng Lùng Tám luôn tự hào về nghề dệt thổ cẩm truyền thống của Hà Giang. Nằm giữa khu rừng núi và con sông Miện, làng nằm cách trung tâm thành phố Hà Giang khoảng 50km. Xung quanh được bao bược bởi núi rừng vùng Đông Bắc tạo nên một không gian yên tĩnh và tuyệt đẹp. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa nhiều du khách biết đến địa điểm du lịch Hà Giang nổi tiếng này.

Đây là một ngôi làng nổi tiếng của dân tộc H’Mông và được thành lập bởi mô hình hợp tác xã giữa xã Lùng vào năm 2001. Do vậy nên nhiều người dân địa phương vẫn quen miệng gọi là Bản Hợp Tiến. Những năm đầu, nơi đây chỉ có vỏn vẹn 10 hộ dân sinh sống. Tuy nhiên, hiện tại, làng đã có hơn 150 hộ với dân số khoảng 2500 người.

Không gian đậm đà bản sắc dân tộc của đồng bào dân tốc H’Mông của làng Lùng Tám Hà Giang sẽ khiến du khách tận hưởng trọn vẹn một kỳ nghỉ dưỡng trên vùng núi đá. Bên trong ngôi làng vẫn giữ nguyên thiết kế cổ xưa với nền đất và vách gỗ đơn giản. Nhưng giá trị vật chất và tinh thần của các sản phẩm thổ cẩm vẫn luôn ẩn sâu trong tiềm thức mỗi người dân.

Dệt vải thổ cẩm là niềm tự hào của người dân Lùng Tám bên cạnh việc trồng lúa và các loại lương thực khác. Đó cũng chính là cách giữ gìn và truyền tải nét đẹp văn hóa dân tộc vùng cao. Ngoài việc làm trang phục cho cuộc sống hằng ngày, dệt thổ cẩm là cách duy nhất để người dân nơi đây giữ lại những giá trị văn hóa của mình trong thời gian dài. Bạn có thể ghé thăm Làng Lùng Tám để khám phá loại hình dệt thổ cẩm này nếu có dịp du lịch Hà Giang nhé.

Cách di chuyển đến Làng Lùng Tám như thế nào?

Mặc dù toạ lạc trong lòng dãy núi cao nhất Hà Giang, nhưng đường đến Lùng Tám đã được tu sửa để du khách có thể sử dụng phương tiện cá nhân lên tận điểm cuối của chuyến hành trình. Với hai con đường chính dễ dàng kết nối từ trung tâm thành phố, du khách có thể dễ dàng đến được làng với lộ trình chi tiết như sau:

Quãng đường 1 dài 56,3 km với thời gian di chuyển khoảng 01 giờ 51 phút. Cụ thể là Trung tâm thành phố Hà Giang – đường Nguyễn Trãi – dọc theo quốc lộ 4C –  cầu Thuận Hòa – đèo Mã Phì Lèng – chợ Thuận Hòa – A Boong Waterfall – đường 181 – làng Lũng Tám.

Quãng đường 2 dài 73,1km với thời gian di chuyển khoảng 01 giờ 57 phút. Lịch trình sẽ là Trung tâm TP Hà Giang – đường Nguyễn Trãi – quốc lộ 4C – Cốc Tiểng – dốc Bắc Sum – thung lũng hoa Tam Giác Mạch – Cổng trời Quản Bạ – núi đôi Quản Bạ – Cán Tỷ – thung lũng Lũng Tám – đường 181 – làng Lũng Tám.

Khi bạn đi tới ngã 3 đầu tiên trên con đường 181 thì có thể tuỳ ý lựa chọn hai con đường phái trên để tới được làng Lùng Tám lừng danh. Con đường nhỏ này có tổng cộng 7 khúc cua, khúc cua cuối sẽ xuất hiện một con đường có kích thước khá nhỏ. Du khách chỉ cần men theo con đường này khoảng chừng vài trăm mét là có thể thấy Làng Lùng Tám xinh đẹp.

Điểm chung của hai con đường đến Lùng Tám này là không có sự chênh lệch lớn về thời gian di chuyển và vô cùng dễ đi. Tuy nhiên, con đường thứ 2 có một số điểm check-in nổi tiếng và nhiều quán cà phê dọc theo tuyến đường cho phép du khách dừng chân để nghỉ ngơi trong chuyến hành trình. Dù đi theo bất kể con đường nào, du khách du lịch Hà Giang tự túc đều sẽ được trải nghiệm một chuyến đi tuyệt vời đến làng Lùng Tám.

Ngoài ra, du khách có thể lựa chọn giữa các phương tiện di chuyển như ô tô hoặc xe máy, tùy vào thời gian và nhu cầu của mình. Nếu bạn đi cùng gia đình hoặc có trẻ em đi cùng thì thuê xe ô tô từ  7 – 16 chỗ là hợp lý nhất. Tuy nhiên, để có thể linh hoạt thời gian và check-in tại các địa điểm du lịch ven đường thì mọi người nên thuê xe máy tự lái Hà Giang để có trải nghiệm tuyệt vời nhất nhé.

Khu vực trung tâm thành phố có sẵn nhiều cơ sở cho thuê xe máy với chất lượng cao và mức giá hợp lý. Du khách sẽ được sở hữu những chiếc xe đời mới với giá thuê chỉ từ 130.000 đồng đến 180.000 đồng một chiếc. Do vậy, du khách có thể hoàn toàn yên tâm về dịch vụ và chất lượng xe trên quãng đường dài. Khi có trục trặc trên cung đường, bạn chỉ cần liên hệ theo số hotline để được hỗ trợ một cách nhanh nhất nhé.

Làng Lùng Tám có gì hấp dẫn du khách?

Câu nói “chỉ có mặc vải lanh, mình mới không bị lạc tổ tiên” được người dân nơi đây truyền miệng từ thế hệ này qua thế hệ khác. Ý nghĩa sâu xa chính là các sản phẩm thổ cẩm của làng nghề qua nhiều năm lịch sử đều có nguồn gốc từ sợi vải lanh (tức sợi dệt lấy từ cây lanh). Đặc biệt, loại vải độc đáo này có xuất xứ 100% từ thiên nhiên và mang đến cảm giác cực kỳ thoải mái khi sử dụng. Ưu điểm vượt trội của nó chính là không có tình trạng nấm mốc cho dù sử dụng trong một thừoi gian dài.

Theo truyền thống của người dân H’Mông, mỗi phụ nữ sẽ có một mảnh đất để trồng cây lanh khi đến độ tuổi trưởng thành. Sau khoảng hơn 2 tháng chăm sóc tỉ mỉ, cây lanh sẽ có thể thu hoạch và chế biến thành sợi. Dưới sự khéo léo của những ngừoi phụ nữ vùng cao, sợi cây lanh sẽ trở thành những món đồ đẹp mắt và hữu dụng như quần áo, túi xách, khăn mấn và nhiều mặt hàng khác.

1. Qúa trình tạo ra sản phẩm thổ cẩm như thế nào?

Lùng Tám  là nơi sản xuất những tấm vải thổ cẩm trứ danh của người H’Mông. Tại đây, du khách sẽ được chứng kiến quá trình chuyển từ cây lanh tươi sang những tấm vải đầy màu sắc và sống động. Tất cả các công đoạn đều được thực hiện bằng thủ cộng theo phương pháp truyền thống được bảo tồn từ thế kỷ trước.

Vỏ của cây lanh là phần nguyên liệu chính để dệt vải tại Lùng Tám. Cây lanh thường được trồng tại những mảnh đất bằng phẳng nằm dưới chân núi với mục đích dễ dàng thu hoạch. Khi đến mùa vụ, cây lanh sẽ được tuốt hết lá và chỉ giữ lại phần thân.

Tiếp theo sẽ được ngâm trong nước rồi chặt thành những sợi nhỏ. Sợi lanh được quấn vào một khung rồi xoay cho đến khi nó mềm ra và có thể hấp hoặc luộc. Tất cả các công đoạn dệt vải đều được thực hiện theo phương pháp truyền thống của người H’Mông.

Công đoạn kế tiếp quan trọng và đòi hỏi sự tỉ mỉ là dệt vải. Người Mông sử dụng một công cụ gọi là khung cửi đai lưng cũng do chính họ sáng tạo ra để phục vụ làng nghề. Phần trên của khung được buộc chắc vào vách hoặc cột trong nhà. Trong khi đó, phần dây đai được đeo trên lưng của người dệt. Qua quá trình ghép từng sợi và dệt, cuối cùng sẽ sinh ra những tấm vải lanh chắc chắn và đẹp mắt hấp dẫn du khách.

Sau đó, người dân sẽ mang đi giặt để vải có màu sắc trắng sạch sẽ. Thậm chí là chà mạnh để loại bỏ hoàn toài bụi bẩn của chất liệu. Sau khi chà mạnh vải, người dân làng Lùng Tám tiến hành bước nhuộm màu. Họ chọn các nguồn tự nhiên như lá chàm, lá ổi, vỏ cây hoặc rễ của một số loại cây rừng để tạo ra các màu tự nhiên. Kết quả cuối cùng là những tấm vải lanh mềm, bóng và có màu sắc tự nhiên.

Người dân ở làng nghề Lùng Tám sở hữu kỹ thuật nhuộm màu chàm độc đáo mà ít nơi có thể sánh được. Mỗi tấm vải lanh phải ngâm trong dung dịch chàm khoảng 1 giờ. Sau đó chúng sẽ được mang đi phơi dưới nắng nhiều ngày và lặp lại quá trình này nhiều lần cho đến khi vải có màu chàm tươi và bóng. Trung bình, để nhuộm màu chàm bền và đậm thì một tấm vải cần mất khoảng chừng 2 tháng.

Công đoạn cuối cùng trong quá trình sản xuất vải thổ cẩm là trang trí họa tiết. Những họa tiết được chọn thường là ô vuông, hình tròn, tam giác, chim cánh cụt, hoa văn, v.v. Người dân địa phương sẽ thêu trực tiếp hoặc vẽ bằng sáp ong trên nền vải trắng tinh sau khi giặt. Họ cũng sáng tạo ra cách vẽ hoa văn bằng sáp ong để làm cho tấm vải thêm sinh động và bắt mắt hơn.

2. Sản phẩm được tạo ra từ Làng Lùng Tám

Tại làng Lùng Tám, du khách có thể dễ dàng tìm thấy những gian hàng trưng bày sản phẩm thổ cẩm tuyệt đẹp, độc đáo. Đặc biệt là ở chợ phiên Hà Giang tổ chức ở huyện, xã. Các sản phẩm này thường được bán với giá cả phải chăng, chỉ từ 20.000-100.000đ cho một sản phẩm.

Khách du lịch có thể lựa chọn các sản phẩm thổ cẩm như túi vải, khăn, ví, mũ để làm quà cũng vô cùng ý nghĩa. Tất cả các sản phẩm đều được chế tác thủ công và trang trí bằng những họa tiết thêu đẹp mắt và kì công. Vải lanh – vật liệu chính của những sản phẩm này có đặc tính là độ bền cao. Do vậy, đây chắc chắn sẽ là món quà ý nghĩa để tặng cho người thân và bạn bè không thể nào bỏ lỡ.

Xem thêm: Thị Trấn Phó Bảng Hà Giang | Thị Trấn Cổ Giữa Lòng Cao Nguyên Đá Đồng Văn

3. Thành tựu của làng nghề Lùng Tám Hà Giang

Các sản phẩm dệt lanh tại làng thổ cẩm Lùng Tám được xuất khẩu nhiều hơn là bán trong nước, với sự đa dạng trong loại hình sản phẩm như quần áo, túi xách, ví… Ngoài bán trực tiếp tại làng, những sản phẩm này còn được sử dụng trong các khách sạn, nhà hàng và quán ăn. Với quy trình dệt thủ công từ công đoạn đầu tiên, những sản phẩm độc đáo này đều tôn lên nét đẹp văn hóa của người dân tộc sinh sống tại cao nguyên đá.

Sản phẩm thổ cẩm của Lùng Tám không chỉ phổ biến trong nước mà còn được xuất khẩu đến hơn 20 nước trên toàn thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Thụy Sỹ… Những sản phẩm này đều nhận được sự yêu thích của người phương Tây bởi sự độc đáo của chất liệu và hoa văn rực rỡ. Ngoài tính chất bền vững và rất tốt đối với sức khoẻ, vải lanh còn tạo sự thoải mái cho người sử dụng. Đây cũng là một cơ hội lớn để sản phẩm của Làng nghề Lùng Tám tiếp tục phát triển và gìn giữ nét đẹp này trong tương lai.

Nhờ sự phát triển của hợp tác xã và các hoạt động quảng bá sản phẩm và du lịch, nghề dệt lanh tại làng Lùng Tám đã mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho cộng đồng. Trung bình mỗi người dân tại đây đã có thêm khoảng 1,2-1,8 triệu đồng/tháng. Không chỉ giúp nâng cao đáng kể chất lượng cuộc sống và cải thiện tình hình kinh tế của các hộ dân. Mà điều này còn đưa đa số cư dân ở đây thoát khỏi cảnh nghèo đói.

4. Lễ hội tôn vinh nghề dệt vải lanh đặc sắc

Để tôn vinh giá trị văn hóa của nghề dệt, huyện Quản Bạ đã tổ chức “Lễ hội làng nghề dệt lanh truyền thống lần đầu tiên” tại xã Lũng Tám vào ngày 13-14/11/2015. Mục đích chính là nhằm tạo sân chơi giao lưu và giới thiệu sản phẩm văn hóa thổ cẩm của địa phương tới với các du khách trong và ngoài nước. Lễ hội là một phần của chương trình Lễ hội Hoa Tam Giác Mạch do huyện Quản Bạ đứng ra tổ chức.

Lễ hội Làng Lùng Tám bao gồm Lễ dâng hương lên Tổ nghề dệt lanh, phần thi dệt lanh của những người phụ nữ Lùng Tám và nhiều hoạt động khác như trò chơi dân gian của dân tộc H’Mông, văn nghệ, ẩm thực đặc sản Hà Giang, thu hút du khách tham gia. Tại đây, mọi người cũng sẽ có cơ hội để thưởng thức những món đặc sản Hà Giang thơm ngon và hấp dẫn.

Ý nghĩa của của nghề dệt lanh đối với người dân

Vải lanh không chỉ là sản phẩm thủ công mỹ nghệ của làng Lùng Tám mà còn là một phần trong tín ngưỡng tâm linh của người dân nơi đây. Theo phong tục tập quán, sợi lanh được coi là sợi dây kết nối giữa thế giới âm – dương và là phương tiện chỉ đường dẫn lối cho người đã khuất về với tổ tiên và đầu thai làm người. Người dân tin rằng,  các linh hồn sẽ được mặc những bộ trang phục vải lanh truyền thống và đoàn tụ với tổ tiên của mình khi qua thế giới bên kia.

Theo truyền thống, các bà mẹ ở Làng Lùng Tám Hà Giang sẽ truyền lại công thức làm thủ công vải lanh cho con gái từ những năm đầu đời. Tấm vải lanh tại đây thường được sử dụng để đánh giá phẩm hạnh của những người con gái miền núi cao. Chỉ khi nào tạo ra những bộ trang phục thổ cẩm hoàn chỉnh thì họ mới được xem là đã trưởng thành.

Trong văn hóa của người dân Lùng Tám, vải lanh còn có tầm quan trọng đặc biệt trong các hôn lễ. Trước khi lấy chồng, các cô gái sẽ nhận được từ người mẹ một bộ trang phục vải lanh. Đó được coi là của hồi môn quý giá nhất tại vùng đá xám. Sau khi về nhà chồng, họ sẽ tặng mẹ chồng một bộ trang phục vải lanh mà họ tự tay làm ra để thể hiện sự tôn trọng và lòng thành của mình.

Địa điểm du lịch gần Làng Lùng Tám

Hiện nay, gần làng Lùng Tám có các điểm check-in nổi tiếng và được các tour du lịch Hà Giang khai thác liên tục. Bạn sẽ không mất quá nhiều thời gian di chuyển bởi chúng đa phần nằm trên quốc lộ 4C.

1. Cổng Trời Quản Bạ

Gần Làng Lùng Tám, cổng trời Quản Bạ là một điểm đến không thể nào bỏ lỡ. Cổng trời nằm ở độ cao 1500m so với mực nước biển nên quanh năm có sương mù bao phủ. Và được người bản địa ví như một điểm giao thoa kì diệu giữa đất trời. Có lẽ vì vậy mà cái tên “cổng trời” được ra đời và được sử dụng tới ngày nay.

Bạn sẽ cần phải băng qua một hệ thống bậc thang đá để có thể chiêm ngưỡng trọn vẹn khung cảnh thiên nhiên hùng vỹ của núi rừng Quản Bạ Hà Giang. Phòng tầm mắt ra xa, du khách còn có thể bắt gặp những thửa ruộng bậc thang cùng Núi Đôi ngay trong tầm mắt.

2. Núi Đôi Quản Bạ

Trên cung đường tới trải nghiệm làng nghề thổ cẩm, bạn nhất định phải ghé thăm Núi Đôi Quản Bạ. Điạ chỉ cụ thể là ở thị trấn Tam Sơn thuộc huyện Quản Bạ và cũng chính là cửa ngõ ở phái Tây Nam của cao nguyên đá. Nếu di chuyển giống với con đường thứ nhất được gợi ý trước đó, bạn chỉ cần đi qua trạm giao dịch VNPT Vinaphone chừng 200m là thấy hai ngọn núi có hình 2 chiếc nón nằm sát bên nhau.

Thực tế, công trình thiên nhiên này được hình thành từ đá Đô lô mít. Trong quá trình phong hoá cùng đá lăn theo triền núi, ngọn núi bị ảnh hưởng về kết cấu bên ngoài. Đỉnh núi và sườn núi đều dần hạ thấp nên đã tạo thành hính chóp nón đặc biệt như hiện tại.

3. Thạch Sơn Thần

Vào những tháng cuối năm, nếu bạn đi phượt Hà Giang thì chắc hẳn sẽ bắt gặp rất nhiều những cánh đồng hoa tam giác mạch đầu mùa. Thông thường, loài hoa này sẽ bắt đầu nở rộ vào tháng 10 hàng năm. Đặc điểm nổi bật nhất là chúng có thể đổi màu vô cùng linh hoạt theo thời gian.

Điểm ngắm hoa tam giác mạch đẹp ở gần làng Lùng Tám Hà Giang là Thạch Sơn Thần. Từ trên cao nhìn xuống, những cánh đồng hoa tam giác mạch trải dài tới tận chân trời sẽ khiến du khách vô cùng trầm trồ. Vào buổi sáng sớm hoặc ngày đông, những lớp sương mù bao phủ lại càng khiến không gian giống như “chốn bồng lai tiên cảnh”.

Ngôi làng dệt thổ cẩm nổi tiếng nhất ở vùng núi Đông Bắc chính là Làng Lùng Tám Hà Giang. Tuy chưa được nhiều người biết đến nhưng vẻ đẹp của bản sắc dân tộc luôn toả sáng sâu bên trong ngôi làng này. Hãy cùng Motortrip khám phá và tìm hiểu chi tiết từ A->Z địa điểm du lịch hot hit này nhé.