Lạp sườn treo gác bếp

Món ăn được làm từ thịt lợn đen nửa nạc, nửa mỡ băm nhỏ và nhồi vào lòng non. Đây là món ăn truyền thống có từ lâu đời của nhiều dân tộc vùng núi phía Bắc nói chung và Hà Giang nói riêng, thường được người dân bản địa làm trước dịp Tết vài ba tháng, treo trên gác bếp, dùng để ăn quanh năm.

Để chế biến lạp sườn, các nguyên liệu được sử dụng gồm: thịt lợn nửa nạc nửa mỡ, lòng lợn non, hành, tỏi, muối, gia vị, mắc khén và rượu trắng.

Đầu tiên, người ta chọn những đoạn lòng non và nhỏ của những con lợn ngon, sau đó rửa sạch bằng rượu trắng để mất mùi. Thịt được chọn để làm nhân lạp sườn là thịt thăn, nạc vai hoặc nạc mông. Thịt được bỏ bì, băm nhỏ và ướp gia vị. Đây là công đoạn đặc biệt nhất để lạp sườn có vị ngon và lạ. Ở Hà Giang, thịt được ướp với muối, đường, gia vị, hành băm phi thơm và hạt mắc khén. Sau khi gia vị ngấm đều, sẽ tiến hành nhồi lạp sườn. Trước hết, người ta lộn ngược lòng non ra và nhét một đầu vào phễu, thổi căng phồng lên như bong bóng. Tiếp đó, nhồi nhân đã ướp vào lòng non rồi buộc lại thành từng khúc khoảng 20cm, thỉnh thoảng lấy kim châm giúp khí thoát ra, để giữ lạp sườn nguyên khối, không bị nứt vỡ. Sau đó, các khúc lạp sườn sẽ được đem phơi nắng hoặc hun liên tục trong vòng 12-14 giờ để thịt săn chắc lại rồi treo trên gác bếp khoảng 5 ngày cho ám mùi khói, nhiệt từ khói bếp sẽ làm lạp sườn thơm, chín một phần. Khi đã khô, phần lạp sườn sẽ chuyển dần sang màu cánh gián. Khi ăn, lạp sườn có thể để nguyên cả khúc hoặc cắt thành các khoanh vừa phải đem chiên. Đun mỡ trong chảo nóng già thì cho lạp sườn vào, đảo lên, thêm ít nước mắm, chút hành tươi. Sau khi lạp sườn chín thì mới thái lát. Khi ăn, có thể chấm với tương ớt hoặc mắm gừng. Lạp sườn có thể lựa chọn ăn kèm với xôi trắng, cơm nóng hay bún cũng rất hợp. Hoặc cũng có thể chế biến thành nhiều món ăn như: cơm chiên lạp sườn, lạp sườn chiên trứng, lạp sườn xào tỏi tây… 

Hiện nay độ phổ biến của món lạp sườn ngày càng lớn, bạn có thể dễ dàng tìm mua nó ở bất cứ đâu. Tuy nhiên lạp sườn gác bếp Hà Giang vẫn mang một hương vị ấn tượng riêng biệt. Cũng chính vì lý do đó mà du khách khi đến với Hà Giang thường mua lạp sườn về làm quà biếu hoặc dự trữ để ăn dần. 

Thế nhưng nếu không bảo quản đúng cách thì lạp sườn rất dễ bị hỏng và không để được lâu. Mách bạn một số mẹo bảo quản lạp xưởng đơn giản, hiệu quả như sau: Cách dễ nhất là cho lạp sườn vào ngăn đá tủ lạnh giúp bảo quản được tươi lâu mà không bị mốc; trước khi chế biến thì bỏ lạp sườn ra giã đông, như vậy sẽ đảm bảo hương vị tươi ngon cho món ăn. Ngoài ra bạn cũng có thể bỏ lạp sườn vào lọ, sau đó phun một lớp rượu trắng lên bề mặt rồi đậy kín lại.

Lạp sườn treo gác bếp Hà Giang vừa săn chắc, béo ngậy, vừa thơm mùi nắng của núi rừng quyện với mùi khói bếp, mùi thơm của hạt mắc khén tạo nên một hương vị khiến người ta ăn một lần sẽ nhớ mãi.