Lao Xa – Nơi gìn giữ hồn của đá

Làng cổ Lao Xa, xã Sủng Là, huyện Đồng Văn vẫn được biết đến như là nơi thu hút khách du lịch mỗi khi mùa xuân về bởi những cây đào cổ thụ, ruộng hoa cải trải dài bất tận bên cạnh những ngôi nhà trình tường của người Mông. Đây cũng là ngôi làng còn gìn giữ và đang không ngừng phát triển các nghề truyền thống của người Mông, tiêu biểu như làm đá và chạm bạc. 

Nghề làm bạc đã được nghệ nhân Mua Sèo Sính gìn giữ từ và truyền lại cho con cháu qua 5 thế hệ. Theo lời ông, từ thời ông nội của Mình đã bắt đầu nghề này đến nay truyền lại cho con và cháu của mình. Năm nay, nghệ nhân Mua Sèo Sính đã 72 tuổi, nhưng hàng ngày vẫn luôn dõi theo các hoạt động, của con, cháu cũng như luôn dành thời gian kiểm tra thành phẩm. Phình là cháu nội của ông Sính, năm nay 18 tuổi cũng đã bắt đầu làm ra những sản phẩm hợp với thời đại, dễ dàng tiếp cận với khách du lịch hơn nhưng vẫn giữ bản sắc của người Mông. 

Trong ngôi làng nhỏ ấy, Nghề làm đá cũng được truyền lại qua nhiều thế hệ. Nhìn những nét chạm thật nhỏ, những họa tiết người Mông tỉ mỉ được chạm khắc tinh tế lên những viên đá bằng những công cụ thô sơ được truyền lại từ bao đời càng thêm nể phục bàn tay khéo léo của những nghệ nhân người Mông. Nghệ nhân Vừ Chia Sinh vừa tỉ mỉ chạm khắc từng chi tiết trên chiếc chân trụ nhà bằng đá vừa chia sẻ về sự khó khăn và kì công của công việc này. Do làm đá không thể làm sai, vì đá dễ vỡ, không thể vội vàng, cũng không thể dùng sức quá mạnh. Khối đá chỉ cần sơ xảy, làm hỏng liền phải bỏ đi làm lại từ đầu, vô cùng tốn công.